Jak rozliczać kryptowaluty? Lifehacki dotyczące podatków od kryptowalut

Czasami można odnieść wrażenie, że rozliczanie podatku od kryptowalut to zadanie na miarę wyprawy w kosmos! W tym wyjątkowym artykule wyposażymy cię w broń podatkowego mistrza, abyś mógł śmiało zmierzyć się z tym wyzwaniem. Samoopodatkowanie krypto to tak naprawdę walka z potworami z przepisów, a my mamy dla ciebie tajne hacki, które pozwolą ci zwyciężyć w tej bitwie z fiskusem!

Płacenie podatków od zysków z kryptowalut jest nie tylko obowiązkiem każdego obywatela, ale również ważnym aspektem zarządzania własnymi inwestycjami. Brak rozeznania w temacie obowiązku podatkowego może prowadzić do nieprawidłowości w rozliczeniach, a nawet do konsekwencji prawnych.

Wszystko sprowadza się do deklaracji podatkowej, która dla wielu inwestorów w kryptowaluty staje się trudniejsza do zrozumienia niż kryptografia bitcoina. Skomplikowane obliczenia, ciągłe zmiany kursów, różne platformy handlowe – to wszystko sprawia, że proces ten jest pełen niespodzianek. A przecież wszyscy wiemy, jak bardzo skarbówka uwielbia niespodzianki…

Dlatego też przygotowaliśmy najważniejsze informacje dotyczące podatków od kryptowalut. W pierwszej kolejności skupimy się na osobach fizycznych, a następnie przyjrzymy się zasadom dotyczącym firm.

Jak zapłacić podatek od kryptowalut? Osoby fizyczne

Osoby fizyczne, które kupują i sprzedają kryptowaluty na własny rachunek, muszą zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) według skali podatkowej lub według stawki ryczałtowej. Skala podatkowa wynosi 17% lub 32% w zależności od wysokości dochodu, natomiast stawka ryczałtowa wynosi 19%. Dochód z kryptowalut należy wykazać w rocznym zeznaniu podatkowym (PIT-36 lub PIT-36L) do końca kwietnia roku następnego po roku podatkowym.

Dochód z kryptowalut jest różnicą między przychodem a kosztem uzyskania przychodu. Przychód to wartość sprzedanych kryptowalut w złotych według kursu z dnia sprzedaży. Koszt uzyskania przychodu to wartość zakupionych kryptowalut w złotych według kursu z dnia zakupu. Jeśli osoba fizyczna sprzedaje kryptowaluty, które posiadała krócej niż 6 miesięcy, to koszt uzyskania przychodu jest pomniejszany o 50%.

Osoby fizyczne, które otrzymują kryptowaluty za świadczenie usług lub pracy, muszą również zapłacić PIT według skali podatkowej lub według stawki ryczałtowej. Przychód to wartość otrzymanych kryptowalut w złotych według kursu z dnia otrzymania. Koszt uzyskania przychodu to wartość wydatków poniesionych na świadczenie usług lub pracę.

Osoby fizyczne, które gromadzą kryptowaluty na własne potrzeby i nie zamierzają ich sprzedawać ani wymieniać na inne dobra lub usługi, nie muszą płacić PIT ani zgłaszać tego fiskusowi. Jednak jeśli takie osoby zostaną poproszone przez organy podatkowe o udokumentowanie pochodzenia swoich kryptowalut, muszą być w stanie to zrobić.

Najważniejsze punkty do zapamiętania:

Pamiętaj, że sprzedaż walut wirtualnych zawsze podlegała opodatkowaniu podatkami dochodowymi – zarówno podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jak i prawnych.
Od 2019 roku opodatkowanie walut wirtualnych znacząco się zmieniło – np. obecnie pod pojęciem walut wirtualnych rozumie się to, co wskazuje art. 2 ust. 2 pkt 26 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu:
„Ilekroć w ustawie jest mowa o walucie wirtualnej – oznacza to walutę wirtualną w rozumieniu art. 2 ust. 2 pkt 26 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.”
Podstawową zasadą jest samoopodatkowanie sprzedaży walut wirtualnych – tj. sam ustalasz wartość przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów, jesteś podatnikiem.
Podatnik:
a. sam prowadzi ewidencję;
b. sam dokonuje obliczeń przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów;
c. sam dokonuje obliczenia zobowiązania podatkowego do wpłaty na konto organu podatkowego.
Pamiętaj: Przychody ze sprzedaży walut wirtualnych to przychody z kapitałów pieniężnych.
Przez odpłatne zbycie waluty wirtualnej rozumie się wymianę waluty wirtualnej na:
a. prawny środek płatniczy,
b. towar,
c. usługę,
d. prawo majątkowe inne niż waluta wirtualna,
e. regulowanie innych zobowiązań walutą wirtualną.
Podstawa opodatkowania walut wirtualnych to dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodami ze sprzedaży walut wirtualnych a kosztami ich nabycia w danym roku podatkowym.
Przychód podatkowy powstaje w momencie sprzedaży walut wirtualnych.
Wymiana waluty wirtualnej na inną walutę wirtualną nie powoduje powstania przychodu, czyli nie powstaje wtedy żaden obowiązek podatkowy.
„Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów poniesionych wydatków związanych z zamianą waluty wirtualnej na inną walutę wirtualną.”
Pamiętaj: data otrzymania przychodu podatkowego jest kluczowa – pomoże ci obliczyć przychód podatkowy.
Przychody w danym roku podatkowym możesz pomniejszyć o koszty uzyskania przychodów.
„Koszty uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia waluty wirtualnej stanowią udokumentowane wydatki bezpośrednio poniesione na nabycie waluty wirtualnej oraz koszty związane ze zbyciem waluty wirtualnej, w tym udokumentowane wydatki poniesione na rzecz podmiotów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 12 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Koszty uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 14, są potrącane w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione, z zastrzeżeniem ust. 16.”
WAŻNE: Pamiętaj, że przepisy niezbyt jasno odnoszą się do kwestii „straty”. W przypadku sprzedaży walut wirtualnych nadwyżka kosztów uzyskania przychodów nad przychodami (strata) powiększa koszty uzyskania przychodów poniesione w następnym roku podatkowym. Kwestie rozliczenia tych kwestii nie są jasno opisane w przepisach – aby jak najlepiej rozliczyć stratę, skonsultuj się z doradcą podatkowym!
Roczne rozliczenie podatku ze sprzedaży walut wirtualnych podlega odrębnym regulacjom prawnym! W związku z tym przychodów z walut wirtualnych nie sumuj z przychodami z pozostałych kapitałów pieniężnych!
Stawka podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu sprzedaży walut wirtualnych wynosi 19%:
„Od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia walut wirtualnych podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.”
Nie masz obowiązku płacenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych w trakcie roku, dokonując transakcji sprzedaży walut wirtualnych! Rozliczenie zobowiązania podatkowego z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych ze sprzedaży walut wirtualnych realizujesz raz w roku w rocznym zeznaniu.
Wypełniając PIT pamiętaj, że:
a. Kwestie związane ze sprzedażą walut wirtualnych deklarujesz w PI-38 w części E. Nie zapomnij w pozycji 35. wpisać sumy kosztów! W pozycji 36. wpisz łączną sumę wszystkich kosztów uzyskania przychodów związanych z zakupem walut wirtualnych w poprzednich latach podatkowych, w których nie miałeś możliwości odliczenia tych kosztów ze względu na brak przychodów lub osiągnięcie nadwyżki kosztów uzyskania przychodów nad przychodami.
b. W pozycji 37. wskaż dochód do opodatkowania będący różnicą pomiędzy pozycją 34. oraz 35. i 36. W pozycji 38. wykaż nadwyżkę kosztów uzyskania przychodów nad przychodami w danym roku podatkowym, którą będziesz mógł odliczyć w następnych latach podatkowych.
c. W części F PIT-38 oblicz właściwą wysokość zobowiązania podatkowego.

Jak zapłacić podatek od kryptowalut? Osoby prawne

Osoby prawne, takie jak spółki czy fundacje, które prowadzą działalność gospodarczą związaną z kryptowalutami, muszą zapłacić podatek dochodowy od osób prawnych (CIT) według stawki 19%. Dochód z kryptowalut jest różnicą między przychodem a kosztem uzyskania przychodu. Przychód to wartość sprzedanych lub otrzymanych kryptowalut w złotych według kursu z dnia sprzedaży lub otrzymania. Koszt uzyskania przychodu to wartość zakupionych lub wydanych kryptowalut w złotych według kursu z dnia zakupu lub wydania.

Osoby prawne muszą również prowadzić ewidencję księgową i rachunkowość dotyczącą swojej działalności związanej z kryptowalutami. Muszą również sporządzać i składać miesięczne deklaracje podatkowe (CIT-8) oraz roczne sprawozdania finansowe (CIT-8/O).

Zasady opodatkowania, w tym obliczania wysokości przychodów, kosztów uzyskania przychodów, dochodu do opodatkowania i wysokości stawki podatkowej w podatku dochodowym od osób prawnych, są analogiczne jak w przypadku podatku dochodowego od osób fizycznych, z zastrzeżeniem, że:

Zyski ze sprzedaży walut wirtualnych zaliczane są do zysków kapitałowych.
Transakcje na walutach wirtualnych, nawet jeśli dokonywane są w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, rozliczane są jako przychód z zysków kapitałowych, w związku z tym nie należy ich łączyć z innymi przychodami z działalności gospodarczej.
Kosztami uzyskania przychodów są udokumentowane wydatki poniesione bezpośrednio na nabycie walut wirtualnych oraz koszty związane ze sprzedażą walut wirtualnych.
Nieuzyskanie żadnego przychodu ze sprzedaży walut wirtualnych w danym roku podatkowym, ale poniesienie wyłącznie kosztów uzyskania przychodów, skutkuje tym, że będziesz zobowiązany wykazać te koszty i złożyć odpowiednią deklarację.
Nadwyżka kosztów uzyskania przychodów nad osiąganymi przychodami powoduje powstanie straty z tytułu sprzedaży walut wirtualnych.
Jeśli chodzi o VAT, w Polsce obowiązuje wyjątek dla kryptowalut. Decyzja Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 2015 roku wyklucza transakcje kryptowalutowe z VAT, traktując je jako transakcje dotyczące „walut, banknotów i monet używanych jako legalny środek płatniczy”.

Pamiętaj, aby poprawnie się rozliczyć z fiskusem, najlepiej skonsultować się z doradcą podatkowym. Powyższe wskazania nie są poradą prawną. Za każdym razem sprawdź, czy przepisy tu podane są aktualne oraz czy nie zostały wprowadzone zmiany w przepisach.

Podsumowanie

Sprzedaż walut wirtualnych jest obłożona podatkami dochodowymi. Obowiązek prowadzenia ewidencji, obliczania przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów i zobowiązań podatkowych leży po stronie sprzedawcy. Wskazane jest, że przychód podatkowy powstaje w momencie sprzedaży walut wirtualnych, choć wymiana jednej waluty wirtualnej na inną nie generuje takiego przychodu. Kluczowe dla obliczania przychodu podatkowego jest datowanie otrzymania takiego przychodu.

Niemniej, przepisy nie są jasne odnośnie do tematu „strat”. Podatek dochodowy od osób fizycznych od sprzedaży walut wirtualnych wynosi 19%. Nie istnieje obowiązek opłacania zaliczek na podatek dochodowy w trakcie roku. Rozliczenia są dokonywane raz w roku, w formie rocznego zeznania podatkowego.

Zasady opodatkowania walut wirtualnych dla osób prawnych są analogiczne do tych stosowanych wobec osób fizycznych. Zyski ze sprzedaży takich walut kwalifikuje się jako zyski kapitałowe. Warto zauważyć, że transakcje realizowane za pomocą walut wirtualnych, nawet jeśli stanowią one część prowadzonej działalności gospodarczej, są rozliczane na zasadach odmiennych od reszty.

Do kosztów uzyskania przychodów zalicza się udokumentowane wydatki na zakup walut wirtualnych oraz koszty bezpośrednio związane z ich sprzedażą. W sytuacji, gdy w danym roku podatkowym nie uzyskasz przychodu ze sprzedaży walut wirtualnych, ale poniesiesz związane z tym koszty, musisz te koszty wykazać i złożyć odpowiednią deklarację. W przypadku, gdy koszty przewyższają przychody, powstaje strata. Wówczas zawsze zaleca się konsultację z doradcą podatkowym, aby móc prawidłowo rozliczyć podatek.

Podsumowując, podróż po podatkowym świecie kryptowalut w Polsce jest jak jazda na górskiej kolejce – pełna niespodzianek, emocji i nieoczekiwanych zwrotów akcji. Czy czujesz się gotowy na tę podróż? Pamiętaj tylko, że pod koniec tej jazdy czeka na ciebie nie bilet na kolejną rundę, ale formularz PIT. Powodzenia!

4 grudnia 2023