Instytucje finansowe, takie jak banki i biura rachunkowe, są zobowiązane do monitorowania i raportowania podejrzanych transakcji do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej. Podobnie jest w przypadku kryptowalut.
Czym jest procedura AML (anti money laundering)?
Procedura AML, czyli przeciwdziałanie praniu pieniędzy, jest niezbędnym elementem dla każdego, kto operuje kapitałem nie tylko w świecie kryptowalut, lecz w każdym miejscu, gdzie obracana jest gotówka. Działania te mają na celu zapewnienie, że transakcje są przeprowadzane w sposób legalny i transparentny. Podmioty, które są obowiązane do przestrzegania tych przepisów, zostały wymienione w art 2. ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. W skrócie są to m.in:
- Fundusze inwestycyjne, alternatywne spółki inwestycyjne oraz towarzystwa funduszy inwestycyjnych.
- Zakłady ubezpieczeń prowadzące działalność ubezpieczeniową, w tym oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń.
- Pośrednicy ubezpieczeniowi, z wyjątkiem agentów pracujących wyłącznie dla jednego zakładu ubezpieczeń.
- Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. oraz spółki przez niego upoważnione.
- Podmioty prowadzące systemy rozrachunku i obrotu oparte na technologii rozproszonego rejestru (DLT).
- Przedsiębiorcy prowadzący kantory oraz świadczący usługi wymiany walut.
- Podmioty świadczące usługi związane z walutami wirtualnymi – w szczególności firmy zajmujące się wymianą walut wirtualnych na tradycyjne środki płatnicze i odwrotnie oraz prowadzące rachunki związane z walutami wirtualnymi.
No dobrze, ale na czym polega sama procedura, która ma dbać o legalność transakcji?
Jakie są regulacje AML?
Procedura AML (anti-money laundering) to zbiór działań mających na celu przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Przykładowo, giełdy kryptowalut, takie jak Binance, muszą przestrzegać procedur AML, aby wykrywać nielegalne transakcje i im zapobiegać. W Polsce regulacje te są określone w ustawie z dnia 1 marca 2018 r., która nakłada obowiązki na podmioty finansowe, w tym na biura rachunkowe oraz na podmioty, które wskazaliśmy wcześniej.
Jakie działania obejmuje ustawa o AML?
Procedura AML została opisana w artykule 34. wspomnianej ustawy. Zgodnie z nim środki bezpieczeństwa finansowego obejmują:
- identyfikację klienta oraz weryfikację jego tożsamości;
- identyfikację beneficjenta rzeczywistego oraz podejmowanie uzasadnionych czynności w celu: a) weryfikacji jego tożsamości, b) ustalenia struktury własności i kontroli – w przypadku klienta będącego osobą prawną, jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej lub trustem;
- ocenę stosunków gospodarczych i, stosownie do sytuacji, uzyskanie informacji na temat ich celu i zamierzonego charakteru;
- bieżące monitorowanie stosunków gospodarczych klienta, w tym analizę transakcji przeprowadzanych w ramach stosunków gospodarczych w celu zapewnienia, że transakcje te są zgodne z wiedzą instytucji obowiązanej o kliencie, rodzaju i zakresie prowadzonej przez niego działalności oraz zgodne z ryzykiem prania pieniędzy związanym z tym klientem, badanie źródła pochodzenia wartości majątkowych będących w dyspozycji klienta.
Jak widać, sama procedura ma szeroki zakres, który powinien zapewnić pełną transparentność przekazywanych i gromadzonych środków.
Jak działa procedura AML w praktyce?
Procedura AML obejmuje kilka kluczowych kroków:
- Weryfikacja tożsamości (KYC): Przykładem jest weryfikacja użytkowników na platformach takich jak Binance, gdzie musisz podać swoje dane osobowe i przedstawić dokumenty tożsamości.
- Monitorowanie transakcji: Giełdy monitorują transakcje w czasie rzeczywistym, aby wykrywać podejrzane aktywności. Na przykład, nagłe i duże przelewy mogą wymagać dodatkowej analizy.
- Ocena ryzyka: Podmioty takie jak biura rachunkowe przeprowadzają ocenę ryzyka swoich klientów. Na przykład, firma obsługująca klientów z regionów o wysokim ryzyku prania pieniędzy musi być bardziej czujna.
Rola inspektora informacji finansowej
Generalny inspektor informacji finansowej ma za zadanie monitorować i analizować transakcje, aby zapobiegać praniu pieniędzy. Przykładowo, inspektor analizuje raporty od podmiotów obowiązanych, takich jak banki i giełdy kryptowalut, aby wykrywać nieprawidłowości. W praktyce oznacza to, że każda podejrzana transakcja może być zgłoszona do inspektora, który podejmuje dalsze działania.
Znaczenie procedury AML dla użytkowników kryptowalut
Przestrzeganie procedur AML ma kluczowe znaczenie dla użytkowników kryptowalut. Giełdy, które stosują procedury AML, zapewniają, że transakcje są legalne i bezpieczne. Na przykład, platforma taka jak Coinbase weryfikuje swoich użytkowników i monitoruje transakcje, co zmniejsza ryzyko prania pieniędzy. Dzięki temu masz większą pewność, że twoje środki są bezpieczne, a transakcje zgodne z prawem.
Znaczenie regulacji MiCA w AML
Regulacje MiCA (Markets in Crypto-Assets) mają na celu ujednolicenie rynku kryptowalut w Unii Europejskiej, co obejmuje również procedury AML. Na przykład, zgodnie z MiCA, giełdy kryptowalut muszą monitorować transakcje finansowe i weryfikować tożsamość użytkowników, aby zmniejszyć ryzyko prania pieniędzy. Dla praktyka oznacza to, że każda transakcja przekraczająca określoną kwotę musi być dokładnie sprawdzona, a wszelkie podejrzane transakcje muszą być zgłaszane do odpowiednich organów.
Rola KYC w przeciwdziałaniu praniu pieniędzy
Know Your Customer (KYC) to kluczowy element procedury AML, polegający na weryfikacji tożsamości użytkowników. Na przykład, gdy zakładasz konto na giełdzie kryptowalutowej, takiej jak Binance, musisz przesłać dokumenty tożsamości. Ten proces pomaga zidentyfikować potencjalnie podejrzanych klientów i zmniejszać ryzyko prania pieniędzy. W Polsce, zgodnie z ustawą z dnia 1 marca 2018 r., instytucje finansowe są zobowiązane do wdrożenia procedur KYC, aby skuteczniej monitorować transakcje finansowe i wykrywać nielegalne działania.
Monitorowanie transakcji finansowych przez GIIF
Generalny Inspektor Informacji Finansowej (GIIF) odgrywa kluczową rolę w przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Na przykład, jeśli biuro rachunkowe zauważy podejrzane transakcje gotówkowe przekraczające określony limit, musi zgłosić to do GIIF. GIIF analizuje te zawiadomienia i może rozpocząć dochodzenie, aby wykrywać nielegalne działania i im zapobiegać. Dzięki temu system finansowy staje się bardziej bezpieczny i odporny na nadużycia.
Wdrożenie procedur AML w praktyce a pranie pieniędzy
Wdrożenie procedur AML w instytucjach finansowych jest kluczowe dla zapewnienia zgodności z przepisami prawa. Przykładowo, banki muszą weryfikować tożsamość swoich klientów poprzez proces KYC, monitorować ich transakcje i raportować podejrzane działania do GIIF. Na przykład, jeśli klient wykonuje nietypowo dużą transakcję, bank musi przeanalizować dane transakcyjne i ocenić ryzyko prania pieniędzy. Takie działania pomagają zapobiegać finansowaniu terroryzmu i wzmacniają bezpieczeństwo finansowe kraju.
Podsumowanie
Ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu ustanawia ramy prawne dla działalności z branży finansowej, która posiada od tego momentu legitymację prawną do prowadzenia określonych rejestrów i zgłaszania podejrzanych transakcji do konkretnych organów. Instytucje finansowe, takie jak banki i biura rachunkowe, są zobowiązane do monitorowania i raportowania podejrzanych transakcji do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej. Działalność w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy obejmuje analizę finansowej działań niepożądanych oraz transakcji, co ma na celu ochronę systemu finansowego przed nielegalnymi praktykami.
