W miarę jak kryptowaluty stają się coraz bardziej popularne, rośnie liczba osób, które zaczynają postrzegać te cyfrowe aktywa jako sposób inwestowania i gromadzenia swoich oszczędności. Niestety, z tym rosnącym zainteresowaniem przybywa także oszustów, próbujących wykorzystać niewiedzę i łatwowierność przeciętnych użytkowników kryptowalut.

Oszustwa związane z kryptowalutami mogą przybierać różne formy i często bywają bardzo wyrafinowane. Warto więc poznać podstawowe zasady ostrożności i zabezpieczeń, aby uniknąć ryzyka i zabezpieczyć swoje oszczędności.

Nie wierz w obietnice wielkich zysków

Na rynku kryptowalut można spotkać wiele firm i osób obiecujących szybkie i duże zyski. Pamiętaj jednak, że inwestycje w kryptowaluty, tak jak w każde inne aktywa, wiążą się z ryzykiem. Unikaj podejrzanych programów inwestycyjnych, które oferują nierealistyczne stawki zwrotu. Zawsze przeprowadzaj własne rozpoznania i unikaj podejmowania pochopnych decyzji.

Nie inwestuj więcej, niż możesz stracić. To podstawa każdej inwestycji, ale szczególnie ważna w przypadku kryptowalut, które są bardzo zmienne i nieprzewidywalne. Nie pożyczaj pieniędzy na inwestycje, nie sprzedawaj swoich oszczędności ani nie rezygnuj z podstawowych potrzeb życiowych. Inwestuj tylko tyle, ile możesz stracić bez poważniejszych konsekwencji.

Kiedy zdecydujesz się na inwestycje – bez względu na to, czy jest to kryptowaluta, nieruchomość czy akcje – powinieneś zwrócić uwagę na kilka istotnych rzeczy. Poniżej znajdziesz spis „czerwonych flag”, które powinny cię zaniepokoić:

1. Gwarancja zysku. Inwestycje zawsze wiążą się z ryzykiem. Każda firma, która gwarantuje zysk, najprawdopodobniej wprowadza cię w błąd.
2. Nacisk na szybką decyzję. Jeśli jesteś naciskany do podjęcia szybkiej decyzji inwestycyjnej, jest to kolejny znak ostrzegawczy. Okazje, które znikają w ciągu nocy, rzadko kiedy są naprawdę dobrymi inwestycjami.
3. Niejasności. Jeśli firma nie jest w stanie dostarczyć ci konkretnych informacji na temat tego, w co inwestowane są twoje środki, jest to wyraźny sygnał, że powinieneś zachować ostrożność.
4. Anonimowość. Inwestowanie w anonimowe firmy lub osoby jest ryzykowne. Zawsze staraj się dowiedzieć, kto stoi za daną firmą lub inwestycją.

Jednym z najważniejszych działań, które musisz podjąć przed inwestowaniem, jest przeprowadzenie własnych rozpoznań i analiz (due diligence). Nie polegaj wyłącznie na informacjach dostarczonych przez firmę czy osobę oferującą inwestycję. Zbieraj informacje z różnych źródeł, aby mieć pełny obraz danej inwestycji.

Przestępcy znają twoje dane

Czy zdajesz sobie sprawę, że przestępcy mogą znać twoje imię i nazwisko? Czy wiesz, że mogą mieć wiedzę na temat twojej aktywności w internecie, przykładowo dotyczącej twojego konta w serwisie kryptowalutowym? Powinieneś wiedzieć, że źródłem takich informacji może być ciemna strona internetu, znana jako darkweb. 

Darkweb to część internetu, która nie jest indeksowana przez tradycyjne wyszukiwarki internetowe. Często jest ona wykorzystywana do nielegalnej działalności, takiej jak handel narkotykami, bronią, a co najważniejsze – danymi osobowymi. Nie jest tajemnicą, że przestępcy używają darkwebu do pozyskiwania informacji, które mogą wykorzystać do przestępstw, takich jak kradzież tożsamości czy oszustwa.

Przestępcy mogą pozyskać twoje dane na wiele sposobów. Możliwe, że informacje na twój temat zostały skradzione podczas procedur naruszenia bezpieczeństwa, a potem sprzedane na darkwebie. Może to dotyczyć informacji z serwisów kryptowalutowych, portali społecznościowych, banków, sklepów internetowych i wielu innych usług online, z których codziennie korzystasz.

Nie wierz nikomu, kto do ciebie dzwoni albo pisze w sprawie kryptowalut

Oszuści na coraz większą skalę wykorzystują nasze zaufanie do znanych marek, influencerów czy instytucji finansowych, aby kraść nasze oszczędności. Jak się przed tym uchronić?

Podstawowa zasada, której powinniśmy przestrzegać, to zdrowy sceptycyzm i ostrożność. Jeżeli ktoś dzwoni do ciebie lub pisze przez WhatsApp, Messenger lub inny komunikator, podając się za pracownika banku, instytucji finansowej, firmy kryptowalutowej – najpewniej masz do czynienia z próbą oszustwa. Oszuści często wykorzystują metody socjotechniczne, aby wyłudzić dane użytkowników.

Należy pamiętać, że instytucje finansowe i giełdy kryptowalut rzadko będą kontaktować się z tobą bez uprzedzenia, a na pewno nigdy nie będą prosiły o podanie pełnych danych logowania czy kluczy prywatnych przez telefon, e-mail lub wiadomości tekstowe. Jeżeli ktoś prosi cię o te informacje – to czerwona flaga, której nie wolno ignorować.

Innym powszechnym oszustwem jest namawianie przez oszustów do zainstalowania oprogramowania do zdalnego zarządzania komputerem. Mogą sugerować, że to część pomocy technicznej lub jakiejś usługi. Pamiętaj: nie instaluj niczego, co wydaje się podejrzane lub pochodzi z nieznanych źródeł. Tego typu działania mogą narazić cię na utratę nie tylko pieniędzy z konta bankowego, kryptowalut, ale również danych osobowych.

Zawsze sprawdzaj, czy osoba lub instytucja, z którą się kontaktujesz, jest prawdziwa. Jeżeli twój rozmówca wydaje się podejrzany, sprawdź jego tożsamość poprzez niezależne źródła. Na przykład, jeżeli ktoś podaje się za pracownika twojego banku, zadzwoń do banku na numer podany na oficjalnej stronie internetowej i potwierdź tożsamość rozmówcy.

Zabezpiecz swoje konto bankowe

Oszuści często wykorzystują różne taktyki, aby skłonić nas do udostępnienia kluczowych informacji. Dlatego pamiętaj  – twoje dane logowania są przeznaczone wyłącznie dla ciebie. Instytucje finansowe, banki, a także firmy związane z kryptowalutami nigdy nie powinny prosić cię o podanie tych danych.

Ponadto, pamiętaj o ustawieniu niewielkich limitów przelewów. Kiedy korzystasz z giełd kryptowalut, ustalanie niewielkich limitów na transakcje to doskonały sposób na ograniczenie ryzyka potencjalnej straty. Gdyby twoje konto zostało zhakowane lub skompromitowane, strata będzie automatycznie zminimalizowana.

A oto jeszcze kilka innych praktyk, które pomogą ci zabezpieczyć twoje konto bankowe:

1. Włącz uwierzytelnianie dwuskładnikowe. To dodatkowa warstwa zabezpieczeń, która wymaga od ciebie dwóch różnych metod weryfikacji, zanim uzyskasz dostęp do swojego konta. 
2. Regularnie aktualizuj swoje hasła. Zmieniaj hasła do swojego konta bankowego co najmniej raz na trzy miesiące. Unikaj powtarzania haseł i stwórz silne hasła, które są trudne do odgadnięcia.
3. Korzystaj tylko z oficjalnych aplikacji i stron. Zawsze korzystaj z oficjalnej aplikacji bankowej lub strony internetowej podczas przeprowadzania transakcji. Unikaj stron i aplikacji, które wyglądają podejrzanie lub które są oferowane przez nieznane źródła.

Nie przechowuj kryptowalut na giełdach

Na pierwszy rzut oka giełdy kryptowalut mogą wydawać się atrakcyjnym miejscem do przechowywania kryptowalut. Są to łatwo dostępne, scentralizowane platformy, na których użytkownicy łatwo i wygodnie mogą kupować, sprzedawać i przechowywać kryptowaluty. Jednak ta łatwość i wygoda mogą cię dużo kosztować, jeżeli giełda doświadczy problemów.

Jednym z największych zagrożeń dla giełd kryptowalut są ataki hakerskie. W przeszłości zdarzały się przypadki, kiedy giełdy zostały zhakowane i straciły miliony dolarów w kryptowalutach klientów. Choć giełdy dbają o swoje zabezpieczenia, to hakerzy nieustannie szukają nowych sposobów na pokonanie tych zabezpieczeń. Nawet najbardziej zaawansowane zabezpieczenia nie są w stanie całkowicie zniwelować ryzyka utraty kryptowalut.

Innym ryzykiem związanym z przechowywaniem kryptowalut na giełdach jest ryzyko złego zarządzania. Giełdy kryptowalut są zazwyczaj prowadzone przez prywatne firmy, które mogą podlegać problemom finansowym, zmianom własności lub decyzjom zarządzającym, a wszystko to może wpłynąć na bezpieczeństwo twoich kryptowalut. Ponadto, prawo dotyczące kryptowalut nadal jest w wielu miejscach niejasne lub niekompletne, co dodatkowo zwiększa ryzyko.

Istnieje powiedzenie: „Nie posiadasz kryptowalut, jeśli sam nie zarządzasz swoimi kluczami prywatnymi”. To znaczy, że prawdziwa kontrola nad twoimi kryptowalutami jest możliwa tylko wtedy, gdy posiadasz klucze prywatne do swojego portfela. Klucz prywatny to długi ciąg cyfr, który działa jak hasło do twoich środków. Ważne jest, aby przechowywać klucze prywatne offline, najlepiej na bezpiecznym nośniku, takim jak sprzętowy portfel kryptowalut. Przy wyborze portfela możesz skorzystać z naszego poradnika:

Jak wybrać i założyć portfel kryptowalut na smartfonie?

Zabezpiecz swój portfel kryptowalutowy

To może brzmieć dziwnie, ale prawda jest taka, że nie można mieć bitcoinów w sensie fizycznym. Bitcoin to tylko zapis w łańcuchu bloków, który jest rozproszony na wielu komputerach na całym świecie. Nie ma więc czegoś takiego jak moneta czy banknot bitcoina. Można mieć jedynie klucz prywatny, który pozwala na wydawanie bitcoinów z danego adresu. Klucz prywatny to ciąg znaków, który powinien być przechowywany w bezpiecznym miejscu, np. na specjalnym urządzeniu, zwanym portfelem sprzętowym, lub na papierze. Jeśli ktoś straci lub ujawni swój klucz prywatny, straci również dostęp do swoich bitcoinów.

Klucze prywatne mogą być przechowywane na papierze lub metalu, w bezpiecznym miejscu, takim jak sejf. Znane jako „portfele papierowe”, są one odporne na ataki hakerskie, ale wymagają odpowiedniej ochrony przed uszkodzeniem lub kradzieżą.

Można również korzystać z portfeli, które oferują zabezpieczenia wielopoziomowe, takie jak multisig (wymaga podpisów kilku osób do zatwierdzenia transakcji) lub time-locks (blokowanie środków do określonego momentu).

Podczas realizacji transakcji ważne jest upewnienie się, że adres odbiorcy jest prawidłowy. Istnieją bowiem złośliwe oprogramowania, które zmieniają skopiowany adres podczas wklejania go. Dobrą praktyką jest zawsze sprawdzanie co najmniej pierwszych i ostatnich kilku znaków adresu.

Podsumowując, bezpieczeństwo portfela kryptowalutowego to klucz do zabezpieczenia twoich inwestycji. Korzystanie z portfela kryptowalut, a nie giełdy, zabezpieczenie kluczy prywatnych, przechowywanie kluczy offline i regularne tworzenie kopii zapasowych – to tylko niektóre z kroków, które można podjąć, aby chronić swoje kryptowaluty. Pamiętaj, że niezależnie od wybranej metody, bezpieczeństwo twoich kryptowalut pozostaje zawsze twoją odpowiedzialnością.